اقطاع

اِقْطاع
(در لغت به معنای جدا کردن و بریدن) در اصطلاح حقوق، جداکردن قطعۀ زمینی از مال خود و دادن یا بخشیدن آن به دیگری، به طوری‌که شخص از درآمد آن استفاده کند. به ملک یا زمینی که بدین‌سان واگذار شده است، مجازاً، اقطاعه گویند. اقطاع از صدر اسلام متداول شده است و خلفای بعدی نیز از اراضی موات به نزدیکان و امرای خود می‌دادند که از آن استفاده نمایند. رسم اقطاع در ایران نیز متداول شد و، به‌ویژه از عصر صفویه به بعد، به تیول و تیول‌داری تبدیل گردید. طبق مادۀ سوم قانون راجع‌به دعاوی بین اشخاص و دولت، مصوب ۱۲/۸/۱۳۰۹، مستفید از تیول، مستأجر آن نیست و استفاده از تیول مدت معیّن ندارد؛ نیز دیگران حق احیاء و حیازت آن را نداشتند، ولو اقطاع‌دار اقدام به بهره‌برداری از آن نکند. شیوۀ اقطاع و تیول‌داری، پس از پیروزی انقلاب مشروطیت و تشکیل مجلس شورای ملی، با تصمیم مجلس اول لغو شد.