اوزکند
اوزْکَند
(به روسی: اوزگن) شهری در جمهوری قرقیزستان و مرکز ناحیۀ اوش. بر کرانۀ رودخانۀ اوزکند، از شاخه‌های اصلی رودخانۀ سیحون، قرار دارد و اقتصاد آن برپایۀ کشاورزی است. اوزکند با نزدیک به ۲هزار سال قدمت، در قرون اول اسلامی مرز میان فرغانه و سرزمین‌های ترکان بود. در قرن ۴ق پایتخت دولت قراخانی (آل افراسیاب) شد. خرابه‌هایی از آن دوره‌ها در اوزکند باقی مانده است. کوچلُک‌خان نویمان در ۶۰۷ق/۱۲۱۰م، شهر را غارت کرد و پس از آن شهر مزبور به‌تصرّف مغولان درآمد. در قرون ۸ـ۹ق در قلمرو تیموریان قرار گرفت و در قرن ۱۰ق از متصرّفات شیبانیان ازبک شد و از میانۀ نیمۀ اول قرن ۱۲ق به‌تصرف خوانین مینک درآمد و بخشی از خانات خوقند شد. روس‌ها در ۱۲۹۳ق/۱۸۷۶، این خانات را برانداختند و قلمرو آن را تصرّف کردند. اوزکند واژه‌ای مرکّب از «اوز» ترکی و «کند» فارسی احتمالاً به معنای «شهر خودمان» است.