اگر دانه نمیرد

اگر دانه نمیرد (Si le grain ne meurt)

شرح حال آندره ژید به قلم‌ خودش، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۹۲۰ـ۱۹۲۱. این اثر که حاوی شرح حال مؤلف از کودکی تا ۱۸۹۶ است، ابتدا خصوصی و در تعداد محدود و بی‌بها منتشر شد و سپس در ۱۹۲۴ متن کامل آن به‌چاپ رسید. شرح کودکی و نوجوانی، توصیف دیدارهای مؤلف با چهره‌های ادب و هنر فرانسه و نیز شرح تحولات روحی او، این کتاب را به سندی شاعرانه تبدیل کرده است. در این کتاب دو چهرۀ آندره ژید رو در روی هم قرار می‌گیرند: ژیدِ غریزه‌جو و تسلیم لذایذ جسمانی و ژید منزه‌طلب که فرزانگی را در دوری‌جستن از غرایز می‌بیند. نثر اگر دانه نمیرد صریح، موشکافانه، دقیق و در عین حال شاعرانه است.