ایران باستان
ایران باستان
کتابی در تاریخ باستانی ایران به فارسی از حسن پیرنیا مشهور به «مشیرالدوله» (۱۲۵۲ـ۱۳۱۴). براساس مصوّبۀ وزارت معارف در ۱۳۰۷ش، تألیف آن بخشی از تاریخ ایران که از آغاز دوره‌های تاریخی تا صدر اسلام را دربر می‌گرفت به پیرنیا سپرده شد و او دهۀ آخر عمرش را به تألیف این کتاب گذراند. بیشتر منابع کتاب از آثار اروپاییان است. کتاب ایران‌باستان تا پایان حکومت اشکانی را شامل می‌شود و مرگ مؤلّف فرصت اتمام کار را به او نداد. قسمت‌هایی از بخش‌های چاپ نشده به‌‌صورت دست‌نویس مؤلّف نزد سعید نفیسی موجود بود، اما مشغلۀ نفیسی هیچ‌گاه مجال تدوین و چاپ این بخش‌ها را به او نداد. اساس کار مؤلّف در تدوین کتاب، ترجمۀ متون اروپایی، سنجش مطالب با آثار و کتیبه‌ها و مقایسه با منابع داخلی و سپس تحریر مطالب بوده است. نثر کتاب، خشک و جدی و، در عین حال، دارای جملاتی کامل و رساست. از نقاط ضعف کتاب ضبط اسامی ایراني با تلفظ یونانی است. این اثر بارها به‌چاپ رسیده است.