بادروج

بادْروج

گیاهی دارویی با نام علمی Ocimum basilicum L. از خانوادۀ نعنائیان (Labiatae). از دیگر اسامی این گیاهْ حَوْک، ریحان کوهی، صومه و حبق معروف است. این گیاهْ علفی، یک‌ساله، معطّر، برگ‌های متقابل بیضویِ نوک‌تیز و گل‌های معطّر سفید، گلی و بنفش‌رنگ است. این گیاهْ بومی ایران، افغانستان و سند است. از دیرباز آن را در مصر پرورش می‌داده‌اند؛ بعداً یونانیان و سپس رومی‌ها به‌وجود آن پی‌بردند. امروزه، ریحان را در هر دو نیمکره می‌کارند. این گیاه در نواحی شمالی غربی ایران (آذربایجان)، کرمان، خراسان و اطراف تهران می‌روید و امروزه در اغلب نواحی کشت می‌شود. دربارۀ خواص این گیاه مطالب فراوانی در کتب طب قدیم از آثار دانشمندان یونانی نظیر دیوسقوریدس گرفته تا کنون موجود است. طبیعت این گیاه گرم و مرطوب است. ابن سینا، دانۀ این گیاه (تخم شربتی) را داروی سودا و عسرالبول، حکیم مؤمن آن را محلّل نفخ و مولّد شیر می‌داند. ابن سینا چکاندن قطرۀ این گیاه را برای بندآوردن خونِ بینی و ضماد کوبیدۀ آن را بر محل نیش زنبور و عقرب مفید می‌داند. امروزه برای این گیاه خواصی ازجمله ضدّتشنّج، نیرودهنده، مقوّی، مدرّ، رفع سردردهای یک‌طرفه و عصبی، تقویت عمل دستگاه گوارش، بهبود سرگیجه، دل‌پیچه‌ها، سرفه، آنژین و سیاه‌سرفه قائل‌اند. همۀ قسمت‌های این گیاه برای رفع التهاب‌‌های دستگاه ادراری مفید است. نیز ← ریحان