بیگدلی
بیگْدِلی
(در لغت به‌معنای «کسی که همانند بزرگان عزیز است») قبیلۀ بزرگ ترک، از قبایل ترکمان. این مردم از دوران سلاجقه تا مغولان در خوارزم و افغانستان و ایران و عراق و شام و آناتولی پراکنده شدند. ناحیۀ کوهستانی غَرجستان افغانستان از مراکز خریدوفروش بردگان بیگدلی بود. انوشتکین غرجه، از بردگان بیگدلی بود. گروهی از اینان که در اراضی میان دیاربکر و حلب مستقر بودند، تدریجاً عنوان شاملو گرفتند. پس از رواج این نام، عنوان قدیمی آنان به‌صورت نامی ثانوی درآمد. بیگدلی‌های ایران از عصر صفویه عمدتاً در مراغه و ساوه و قم و همدان سکونت داشتند. کرامت خلیفۀ بیگدلی از یاران القاص میرزا در ۹۵۳ق به شاه‌‌طهماسب پیوست. محمدبیگ بیگدلی و برادرانش قپان‌بی و ساروبیگ، از بزرگان دولت شاه‌عباس اول، از بیگدلی‌های مراغه بودند. زینل‌بیگ بیگدلی در عهد شاه‌عباس، سفیر ایران به آلمان (۱۰۱۳ق)، مأمور بازگردانیدن ولی محمدخان ازبک به حکومت ترکستان و بعدها سفیر ایران به دربار جهانگیرشاه گورکانی (۱۰۲۹ق) و ایشیک آقاسی‌باشی و حاکم ری (۱۰۳۷ق) بود و نقش مؤثری در استقرار سلطنت شاه‌صفی داشت. گوندو غمش‌سلطان بیگدلی در ۱۰۳۲ق با تمام اتباعش از کرکوک به اردوگاه شاه‌عباس آمد و با اجازۀ او در قسمتی از آذربایجان که تیول او شده بود، اسکان گرفت. آذر بیگدلی، از بیگدلی‌های قم بود. بیدگلی‌های عراق عموماً در اطراف موصل سکونت دارند و تعدادشان بالغ بر ۲۵۰۰ خانوار است. بیگدلی‌های شام تا پیش از جنگ شش روزۀ اعراب و اسرائیل در ۱۹۶۷م غالباً در شهر قنیطره و ارتفاعات جولان به‌سر می‌بردند، اما اکنون در دمشق و اردوگاه یرموک زندگی می‌کنند.