تخلخل
تَخَلْخُل
(در مقابل تکاثف، به‌معنی جداشدن اجزای جسم) تخلخل بر دو گونه است: ۱. حقیقی، که در آن حجم شیء بدون افزوده‌شدن چیزی از خارج بر آن، اضافه می‌شود؛ مانند انبساط آب در اثر حرارت؛ ۲. غیرحقیقی، که در آن حجم شیء، با داخل‌شدن چیزی در آن اضافه می‌شود، مانند ازدیاد حجم پنبه دراثر زده‌شدن. فلاسفۀ مشاء به‌خلاف سهروردی، با قبول تخلخل و تکاثف حقیقی به اثبات مادّه پرداخته‌اند و از طریق ثبوت اختلاف صورت حجمی و مآلاً صورت جسمیه، علت یکی‌بودن جسم پیش از تخلخل یا تکاثف و پس از آن را وجود ماده دانسته‌اند. نیز ← انبساط؛ تکاثف