تقیه
تَقیّه
اصطلاحی در کلام و فقه اسلامی به‌معنای پنهان‌کردن حق و مخفی‌نگاه‌داشتن اعتقاد به آن در برابر مخالفان به‌منظور اجتناب از ضرر. تقیه‌کننده، برخلاف منافق، در باطن به حق اعتقاد دارد. این واژه به‌صورت فعل در آل‌عمران، ۲۸ به‌کار رفته است. به‌نظر شیعیان تقیه جایز و گاه واجب و در مواردی نیز حرام است. آنان برای صحت تقیه از قرآن (بقره، ۱۷۳؛ ۱۸۵؛ ۱۹۵؛ آل‌عمران، ۲۸؛ نحل، ۱۱۵؛ انعام، ۱۴۵؛ حج، ۷۸) و حدیث و ادلۀ عقل و سیرۀ عقلا دلیل می‌آورند. فقها تقیه را اگر برای حفظ جان باشد واجب و اگر برای حفظ مال باشد مباح می‌دانند. همچنین اگر تقیه برای جلب محبت مخالفان و مدارا با ایشان باشد مستحب است و اگر به مرگ بی‌گناهی بینجامد حرام است. تکالیفی که به‌صورت تقیه‌ای به‌جا آورده شده مجزی است و قضا ندارد. عقود جاری‌شده به‌صورت تقیه‌ای نیز اگر تدارک مجددشان مقدور نباشد، کفایت می‌کنند. امامان شیعه، شیعیان را به این کار تشویق کرده‌اند و گاه خود نیز در روایات، تقیه پیش گرفته‌اند. براساس فقه شیعی عباداتی که به تقیه و به‌صورت نادرست و مطابق با مذهب مخالف به‌جا آورده شود قضا ندارد. اما در احکام وضعی در صورتی درست است که امکان تدارک آن پس از رفع اضطرار تقیه‌ای ممکن نباشد.