تیاره

تیاره (پوشاک)
(یا: تیارا؛ تیار) نام یونانی کُلاه ایرانیانِ دورۀ ماد و هخامنشی. کلاهی باشلق‌ مانند، بلند و نوک‌تیز، از جنس نمد، چرم، ابریشم، یا پارچه‌های لطیف بود و داخلش اغلب با پوست حیوانات کمیاب آستر می‌شد. همچنین، پوششی برای گردن (با محافظی بلند به‌سمت گردن)، گوش‌ها، گونه‌ها و چانه (با زبانه‌های بسیار بلندی در طرفین که در چانه یا دو سوی گردن گره می‌خورد) به‌شمار می‌رفت. تیاره کلاه ایرانیان اشراف بود. فقط شاهنشاه حق داشت تیارۀ خود را با نوکی ایستاده، که با قالب‌هایی از داخل افراشته نگه‌داشته می‌شد، بر سر بگذارد، در حالی که نوک کلاه‌های دیگران به عقب خمیده بود. گاه نواری، که به‌منزلۀ دیهیم بود، دور تیارۀ خود می‌بستند. ایرانیان سرشناس گرهی در دیهیم خود در جلوی تیاره می‌زدند. تیاره را با فشار بر سر می‌گذاشتند به‌گونه‌ای که یا در جلو سه برجستگی ایجاد کند یا در طرفین چین بخورد. گذاردن این کلاه در سراسر خاورمیانۀ امروزی رایج بود و موبدان و رهبران دینی نیز آن را بر سر می‌گذاشتند و از قلمرو تبت تا سرحدّات هلنی، با نام کلاه فریجی، با اندک تغییراتی در فرهنگ‌های رومی و اروپایی باقی ماند.