جلفا، شهر (آذربایجان شرقی)
جُلْفا، شهر (آذربایجان شرقی)
شهری قدیمی در شمال غربی استان آذربایجان شرقی و مرکز اداری شهرستان جُلفا. در منطقه‌ای کوهستانی به‌فاصلۀ ۶۲۵کیلومتری شمال غربی تهران و ۱۱۰کیلومتری شمال غربی تبریز، کنار مرز جمهوری آذربایجان و سر راه خط آهن و راه زمینی تبریز به جمهوری آذربایجان، قرار دارد. ارتفاع آن ۷۲۰ متر است. اقلیم این شهر معتدل مایل به گرم و نیمه‌خشک و جمعیت آن ۵,۳۱۶ نفر است (۱۳۸۵). شهر جلفا که در آن سوی مرز واقع شده است، در تاریخ ارمنستان از سابقه‌ای دیرین برخوردار است. پل رودخانۀ ارس را، رومی‌ها ساختند. شهر جلفا در قدیم از مراکز پرورش کرم ابریشم بود و مردم آن در بافتن پارچه‌های حریر مهارت داشتند. شاه عباس اول صفوی در ۹۸۲ش ساکنان این شهر را به اصفهان کوچ داد که از رونق افتادن شهر جلفا را در پی داشت. در سال‌های اخیر به‌ویژه پس از فروپاشی شوروی و باز شدن باب مراوده بین ایران و جمهوری آذربایجان دوباره رونق گرفت و دارای تشکیلات گمرکی شد. کلیسای سن استپانوس و آتشکدۀ بزرگ گل‌تپه از آثار تاریخی آن است.