حرکت تقدیمی
حرکت تقدیمی (precession)
لنگش[۱] کُند زمین به دور محورش، مشابه با رقص فرفرهای چرخان. کششهای گرانشی[۲] خورشید و ماه، روی برآمدگی استوایی زمین، موجب میشود محور زمین هر ۲۵,۸۰۰ سال یکبار دایرهای را در آسمان ترسیم کند. قطبهای آسمانی[۳] (← کرۀ آسمانی) بهسبب تقدیمی همانند نقطههای اعتدال[۴]، دو نقطۀ تلاقی استوای آسمان[۵] با مسیر حرکت ظاهری و سالانۀ خورشید در آسمان، پیوسته در حال تغییر موقعیتاند. تقدیم اعتدالین[۶] بهمعنی حرکت تدریجی دایرةالبروج[۷] یا مسیر حرکت ظاهری خورشید و مختصات اجسام در کرۀ آسمانی است. حرکت تقدیمی موجب میشود تاریخ بُرجهای منطقةالبروج (برجگاه) با زمانهایی از سال که خورشید از صورتهای فلکی[۸] مربوط به آنها گذر میکند همخوانی نداشته باشد. مثلاً خورشید از اواخر مرداد تا اواخر شهریور از صورت فلکی اسد[۹] گذر میکند، ولی مطابق احکام نجوم، روزهای یکم تا سیویکم مردادماه روزهای اسدند. حرکت تقدیمی نخستینبار در ۱۸۹۱ آشکارسازی شد و سرانجام در سال ۲۰۰۰، یکی از پژوهشگران امریکایی ناسا آن را توضیح داد. این لنگش از تغییر فشار اقیانوس بر پوستۀ زمین، بهعلت اُفتوخیز باد و درجۀ شوری، حاصل میشود. این تغییر فشار نوسانات تشدید طبیعی[۱۰] زمین را تقویت میکند. حرکت تقدیمی در سیارههای دیگر نیز رخ میدهد. در میان سیارههای منظومه خورشیدی[۱۱]، حرکت تقدیمی اورانوس[۱۲]، که در ۱۹۹۵ برابر با ۲۶۴ روز بود، از همه سریعتر است.