حسام الدوله اردشیر باوندی
حسام‌الدّوله اردشیر باوَندی (حک: ۶۳۵ـ۶۴۷ق)
(ملقب به ابوالملوک) نخستین پادشاه از شاخۀ کین خواریه آل باوند مازندران. پس از کشته‌شدن شمس‌الملوک رستم باوندی در ۶۰۶ق شاخۀ اسپهبدیۀ آل باوند پس از ۱۴۰ سال فرمانروایی برافتاد، اما حسام‌الدوله اردشیر پسر کین‌خواز با پشتیبانی مردم مازندران آل باوند را زنده کرد. وی که نوۀ دختری علاءالدین تکش خوارزمشاه بود در روزهای آشفته و اندوهناکی که در‌پی یورش مغولان پیش آمده بود توانست بخش‌هایی از مازندران را بار دیگر زیر فرمان دودمان باوندی درآورد. وی به آمل رفت و آن‌جا را پایتخت خود برگزید و شهر را که بر اثر ویرانی‌های مغول از بین رفته بود، بازسازی کرد. حسام‌الدوله اردشیر مذهب شیعه داشت و از نخستین امرای محلی ایران بود که پس از فروکش‌کردن موج تهاجم مغولان، دولت نیمه‌مستقلی بنا نهاد.