خالد بن عبدالعزیز
خالِدِ بن عبدالعَزیز (۱۹۱۳ـ۱۹۸۲)
| خالد بن عبدالعزیز | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۱۳م |
| درگذشت | ۱۹۸۲م |
| ملیت | عربستانی |
| شغل و تخصص اصلی | فرمانروا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
| خویشاوندان سرشناس | ملک عبد العزیز بن سعود (پدر) |
پادشاه عربستان سعودی (حک: ۱۹۷۵ـ۱۹۸۲) و چهارمین پسر ملک عبدالعزیز بن سعود، بنیاد‌گذار سلسلۀ سعودی[۱]. در ۱۹۷۵، که برادر ناتنی‌اش، ملک فیصل، به قتل رسید، به‌جای او بر تخت نشست. خالد از سلامت کامل بهره‌مند نبود و فقط هفت سال سلطنت کرد که در خلال آن تأثیری اندک در سیاست‌های خاورمیانه داشت. فهد[۲]، برادر ناتنی‌اش، جانشین او شد. خالد، که رهبری محتاط و سنت‌گرا بود، با اتباع بدوی[۳] کشورش، که مانند او به پرورش باز و شکار علاقه‌مند بودند، روابط نزدیک داشت. وی بیماری قلبی داشت و برای رسیدگی به امور روزمرۀ کشور به ولیعهد خود، شاهزاده فهد، که لیبرال و طرفدار غرب بود، اتکا داشت. با وجود این، خالد نفوذ خود را برای خاتمه‌دادن به جنگ داخلی لبنان (۱۹۷۵ـ۱۹۷۶) به‌کار برد و سازمان کشورهای صادرکنندۀ نفت (اوپک)[۴] را متقاعد کرد که افزایش بهای نفت را تعدیل کنند. عربستان سعودی از پذیرفتن موافقت‌نامۀ صلح امضاشده در کمپ دیوید[۵] بین مصر و اسرائیل (۱۹۷۸) خودداری کرد. خالد از ۱۹۸۰ از عراق در جنگ علیه ایران پشتیبانی کرد. انگیزۀ این اقدام ترس از تأثیر انقلاب اسلامی ایران بود که به تظاهرات شیعیان سعودی در احسا[۶] (۱۹۷۹ـ۱۹۸۰) و قیام دو هفته‌ای افراطیون وهابی[۷] در مسجدالحرام[۸] مکه برضد رژیم سعودی انجامیده بود؛ اینان مدعی بودند رژیم عربستان از اسلام واقعی منحرف شده است. هنگامی‌که خالد به سلطنت رسید، درآمد نفت سعودی در ۱۹۷۴ از ۲۲میلیارد دلار تجاوز می‌کرد و عربستان سعودی بانفوذترین کشور جهان عرب شده بود. درآمدهای نفتی برای رفاه شهروندان سعودی سخاوتمندانه تقسیم می‌شد، در مقابل، آنان نیز حکومت استبدادی خاندان سعودی را پذیرفته بودند. خالد در اکتبر ۱۹۶۲ نایب رئیس هیئت وزیران[۹]، و سپس ولیعهد آن کشور شد (۱۹۶۵).