خانتی ـ مانسی، منطقه خودمختار
خانْتی ـ مانسی، منطقه خودمختار (Khanty-Mansi Autonomous Okrug)
(یا: خانْتیا ـ مانسیا[۱]) بخش کمجمعیت در استان (ناحیه) تیومن[۲] در فدراسیون روسیه[۳]، در غرب سیبری. ۵۲۳,۱۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۱,۳۳۱,۰۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۶). جمعیت آن را ۶۶ درصد روس، یک درصد خانتی[۴]، و پنج درصد مانسی[۵] تشکیل میدهند. مرکز آن خانْتی ـ مانسیسک[۶] است و دیگر شهر مهم آن بریوزِوه[۷] نام دارد. ویژگی این بخش باتلاقهای پست با ذخایر عظیم نفت و گاز طبیعی و جنگلهای کاج تایگا[۸] است. مسیر میانی رود اوب[۹] از این ناحیه میگذرد. دارای صنایع استخراج نفت و گاز طبیعی و تولید الوار است. ماهیگیری، شکار خز و دامپروری نیز در آن رواج دارد. در دوران قدیم، این ناحیه محل سکونت اقوام صحرانشین فینو ـ اویغوری[۱۰] خانتیزبان (یا اوستیاک[۱۱]) و مانسی (یا ووگول[۱۲]) بود. این ناحیه در قرون وسطا بخشی از خانات سیبری[۱۳] را تشکیل میداد و در قرن ۱۶ ضمیمه روسیه شد. ناحیۀ ملی اوستیاک ـ ووگول[۱۴] شوروی در اواخر دهۀ ۱۹۳۰ تأسیس شد و با نام منطقۀ خودمختار خانتی ـ مانسی، بخشی از روسیۀ مستقل شد (۱۹۹۱).