خواجه وند
خواجه‌وند
طایفۀ کرد ایران، از طوایف یک‌جانشین کجور و کلاردشت، پیرو مذهب اهل حق. گروه‌هایی از این مردم در قرن ۱۳ق در شهرهای نوشهر و چالوس ساکن شده‌اند. بعضی از اینان به مذهب امامیه پیوسته‌اند. اینان در اصل از کردان ناحیۀ گروس، یا کردستان اردلان بودند و بنا به روایات، در زمان سلطنت آقامحمدخان قاجار به این نواحی انتقال یافتند. ظاهراً انگیزۀ آقامحمدخان، جلوگیری از شورش بومیان و ممانعت از حملات آنان به تهران و نواحی اطراف آن بود. خواجه‌وندها در بنیچه‌بندی نظامی دورۀ قاجار مکلف به تأمین چند دستۀ نظامی بودند. این مردم در شمار توابع حکومت تنکابن قرار داشتند. خواجه‌وندهای کلاردشت در شورش مذهبی سیدمحمد کلاردشتی، معروف به عالم‌گیر، در ۱۳۰۰ق شرکت داشتند و در جریان سرکوبی آن به‌دست حبیب‌الله‌خان ساعدالدولۀ خلعتبری، حاکم تنکابن، آسیب فراوان دیدند. خواجه‌وندهای کجور در انقلاب مشروطیت و استبداد صغیر، طرفدار محمدعلی‌شاه بودند و در ۱۳۲۹ق مغلوب اردوی برق، به فرماندهی میرزا علی‌خان سالار فاتح، شدند. اینان در حملات سالار فاتح به تنکابن در ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷ق/۱۹۱۸ و ۱۹۱۹م شرکت داشتند.