دیالمه بغداد
دیالمۀ بغداد
(یا: دیالمۀ عراق) شاخه‌ای از سلسلۀ آل بویه (حک: ۳۲۰ـ۴۴۷ق). احمد مؤسس این سلسله فرزند بویه و شیعه‌مذهب بود که در اواخر نیمۀ اول قرن ۴ق به‌‌تدریج بر ترکان بغداد، موصل و امیرالامراها و مدعیان حکومت بغداد چیره شد و از خلیفه لقب «معزالدوله» گرفت و خطبه نیز به نام او خوانده شد و لقب وی بر سکه‌ها نقش بست و خلیفه عباسی چندی بعد فقط ظاهراً خلافت می‌کرد و ادارۀ امور عملاً در دست دیالمه بود. دیالمه پس از آن بر بخش‌های گسترده‌ای از عراق، فارس، کرمان، خراسان و همدان چیره شدند و حتی سپاهی نیز به کمک نوح سامانی فرستادند ولی بین فرزندان آن‌ها همیشه بر سر فرمانروایی بر منطقه یا مناطقی اختلاف می‌افتاد و اسباب شورش امرای محلی را فراهم می‌آورد. امرای آل بویه به تناوب بر فارس، بغداد، کرمان، اهواز و نظایر آن چیره می‌‌شدند و بر تخت می‌نشستند لذا تفکیک امرای حاکم بر یک منطقه به طور مجزا ممکن نیست. پس از عضدالدوله دیگر فرزندان آل بویه بر بغداد حکومت می‌کردند. آخرین آن‌ها ابونصر خسرو فیروز ملقب به «ملک رحیم» بود که پس از شکست از طغرل سلجوقی در بغداد به دست او اسیر و به قلعۀ سیروان فرستاده شد و دولت آل بویه در بغداد برچیده شد. بعضی از پادشاهان این سلسله لقب «شاهنشاه» داشتند.