دومةالجندل
دومةالجَنْدَل
مشهورترین شهر قدیمی منطقۀ جوف، در منتهی‌الیه وادی سرحان، واقع در شمال عربستان سعودی. با وجود بقایای برخی آثار، گروهی از محققان قدمت آن را بین ۳۰۰۰ تا ۲۰۰۰پ‌م تخمین زده‌اند. دژی بلند با باروی سنگی استوار داشت که زنوبیا از فتح آن عاجز ماند. آثاری نیز از دورۀ ثمودی و نبطی دارد. مسجد موسوم به عمر بن خطاب که به فرمان این خلیفه بنا شد (۱۷ق)، در آن‌جاست. حکمیت ابوموسی اشعری و عمروعاص در اختلاف بین علی (ع) و معاویه بر سر خلافت در دومةالجندل واقع شد. مردم این محل در عصر جاهلیت بت‌پرست بودند و بت وُدّ را می‌پرستیدند. در صدر اسلام، مسلمانان سه بار به فرماندهی پیامبر اسلام (۵ق)، عبدالرحمان بن عوف (۶ق) و خالد بن ولید (۹ق) به آن‌جا لشکر کشیدند. شهر کنونی دارای دو بخش قدیم و جدید است، که بخش قدیم در اراضی پست و بخش جدید در ارتفاعات سنگی و صخره‌ای قرار دارد.