فک اضافه

فَکِّ اضافه
در اصطلاح دستور زبان، حذف کسرۀ اضافۀ بین مضاف و مضاف‌الیه. مثل: «سرْگروه»، «آسیارنگ». فک اضافه به دو شکل اتفاق می‌افتد: ۱. مضاف‌الیه بر مضاف مقدم می‌شود و کسرۀ اضافه حذف می‌گردد. در چنین مواردی، در جمله حرف اضافۀ «را» می‌آید که به آن «رایِ فکّ اضافه» گویند. مثلِ: «مادر را دلْ سوزد و دایه را دامنْ». ۲. بدون جابه‌جایی مضاف و مضاف‌الیه، فقط کسرۀ اضافه بین آنها حذف می‌شود. مثلِ: «پدرْزن، برادرْشوهر». در فارسی گفتاری امروز، تمایل به حذف کسرۀ اضافه در صفت و موصوف وجود دارد و این نوع گروه‌ها بدون کسرۀ اضافه تلفظ می‌شوند. مثلِ «لباسْ‌کهنه»، «کاغذْپاره»، «تلویزیونْ‌رنگی» به‌جایِِ «لباسِ کهنه»، «کاغذِ پاره»، «تلویزیونِ رنگی».