پروانه (تهران ۱۲۸۹ـ ۱۳۱۱ش)
پروانه (تهران ۱۲۸۹ـ ۱۳۱۱ش)
خوانندۀ ایرانی. خویشاوند اکرام‌السلطنه، خوانندۀ معروف دربار، صاحب دیوان شیرازی، و تعلیم‌گرفته نزد او بود. دوران فعالیتش مقارن با دومین دورۀ ضبط صفحات گرامافون بود و به‌تشویق عبدالله دادور، (قوام‌السلطان) نوازندۀ سه‌تار، تعدادی صفحه با سه‌تار خود او، سنتور حبیب سماعی، نی مهدی نوایی و تنبک رضا روانبخش از صدای گرفته و محزون این خوانندۀ ضبط شده است. در این صفحات، آواز و نیز ضربی و تصنیف خوانده است. مرگ زودرس پروانه، بر اثر بیماری سل، او را در ذهن مردمی که شیفتۀ صدایش بودند، دارای وجهه‌ای افسانه‌ای کرد و نایاب‌شدن صفحه‌هایش را در پی داشت. ملک‌الشعرای بهار و سید محمد حسین شهریار نیز در وصف هنر او و برای جوان‌مرگیش اشعاری سروده‌اند.