پالنکه
پالِنْکِه (Palenque)
شهری در شمال ایالت چیاپاس[۱]، در جنوب مکزیک، به فاصلۀ ۱۵۰کیلومتری جنوب شرقی ویائرموسا[۲]. ۷۸هزار نفر جمعیت دارد (۱۹۹۵). در چند کیلومتری آن خرابه‌های تعدادی از معابد مایا[۳] متعلق به قرن ۴م واقع شده‌اند، که در شرایط خوبی قرار دارند و گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کنند. معابد پالنکه روی تپه‌ای شیب‌دار و سبز و خرم و در فضایی باز و مشرف به دشت مجاور قرار دارند و یکی از دیدنی‌ترین آن‌ها به تمپلو دِ لاس اینسکریپسیونس[۴] معروف است. در معابد مزبور، رصدخانه‌ای وجود دارد که رهبران مذهبی مایا از آن در محاسبات نجومی و تنظیم تقویم استفاده می‌کردند. در ۱۹۵۲، دخمۀ خاک‌سپاری پاکال کبیر[۵]، یکی از فرمانروایان پالنکه که در ۶۸۳م در این محل دفن شده بود، در معابد مزبور کشف شد. در جنگل مجاور آن نیز خرابه‌های بسیاری متعلق به مایا وجود دارد. روستای اصلی پالنکه در ۶۹۲م به اوج شکوفایی رسید و در قرن ۱۲م متروکه شد.