قاآنی، میرزا حبیب (شیراز ۱۲۲۳ـ تهران ۱۲۷۰ق)

میرزا حبیب قاآنی;
زادروز	شیراز ۱۲۲۳ق;
درگذشت	تهران ۱۲۷۰ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	شاعر
آثار	دیوان
گروه مقاله	ادبیات فارسی

شاعر ایرانی. برای پی‌گرفتن تحصیلاتش از شیراز به اصفهان رفت و به فراگیری ریاضیات و معارف اسلامی پرداخت و سپس بار دیگر به شیراز بازگشت و به تدریس روی آورد. زمانی که شاهزاده شجاع‌السلطنۀ قاجار در شیراز بود، قاآنی از حمایت وی برخوردار بود. پس از این‌که شاهزاده ولایتدار خراسان شد، او را نیز با خود به آن‌جا برد. تخلص قاآنی را نیز هم‌او برای وی برگزید. قاآنی در مشهد به تحصیل سرگرم شد و حکمت‌الهی، هیئت و نجوم و زبان فرانسه را در آن‌جا فراگرفت. سپس به تهران رفت (۱۲۵۱ق) و به حلقۀ شاعران دربار محمدشاه قاجار و سپس ناصر‌الدین‌شاه پیوست. مدفن او در حضرت عبد‌العظیم نزدیک آرامگاه شیخ ابوالفتوح رازی است. قاآنی در انواع شعر، به‌ویژه در سرودن مسمط و ترکیب‌بند، مهارت داشت. وی اگرچه به‌شیوۀ متقدمان شعر می‌گفت، اما در روانی و شیرینی بیان از معاصران خود متمایز بود. چنان‌که از اشعارش برمی‌آید تسلّط بسیاری بر الفاظ دارد و کلمات فاخر و مطنطن در اشعارش فراوان است و در نشاندن هر کلمه به جای خود چیره‌دست است. از آثارش: پریشان به شیوۀ گلستان سعدی که در ۱۲۵۲ق به‌انجام رسیده است؛ دیوان اشعار که بارها چاپ شده است.