قرامانلو
قَرامانْلو
طایفۀ ترک ایران، از طوایف ساکن در بعضی مناطق گنجه و بردعه. به‌نظر می‌رسد که این مردم در قرن ۹ق اتباع دولت قراقویونلو بودند. امیر قرامان، که این طایفه نام خود را از او اقتباس کرده است، در اواخر حکومت قرایوسف، حاکم یکی از نواحی ارّان بود. پیری قرامانلو از بزرگ‌ترین امرای دولت اسکندر میرزا قراقویونلو بود. او در یکی از جنگ‌های اسکندر و برادرش جهان‌شاه، به نزد جهان‌شاه گریخت. حسنعلی پسر جهان‌شاه پس از شکست از اوزون حسن به میان این طایفه درآمد. قرامانلوها از صوفیان صفوی بودند. رستم‌بیگ قرامانلو در ۹۰۰ق با افراد خود به اردبیل رفت و اسماعیل را از مخفی‌گاه خارج کرد و با خود به بغرو برد. بیرام‌بیگ قرامانلو، برادرزادۀ رستم‌بیگ و داماد شاه‌اسماعیل، از قزلباشان شجاع، در جنگ غجدوان در ۹۱۸ق همراه نجم ثانی کشته شد. فرزندش محمدی، در ۹۳۳ق در جنگ‌های داخلی قزلباشان کشته شد. اعتبار خاندان حسام‌بیگ تا اواسط سلطنت شاه‌عباس برقرار بود. فرهادخان قرامانلو ( ـ۱۰۰۷ق) در سال‌های اول سلطنت شاه‌عباس، خوش‌نام‌ترین دولتمرد دربار صفوی بود. قابلیت‌های سیاسی و نظامی او، پیروزی‌های فراوانی برای شاه‌عباس آفرید و بسیاری از مشکلات و معضلات را از پیش پای او برداشت. فرهادخان، قربانی قابلیت‌های خود شد. ذوالفقار‌خان قرامانلو، برادر فرهادخان تا ۱۰۱۸ق حاکم شروان بود. پس از قتل او، به‌دستور شاه‌عباس، طایفۀ قرامانلو را به یوسف میرشکار، حاکم جدید شروان، سپردند و بعضی از آنان را در شمار قورچیان قرار دادند. قرامانلوها در سال آخر سلطنت شاه‌عباس، در فرمان قزاق‌خان چرکی بودند. ظاهراً میان قرامانلوهای آذربایجان و خاندان حکومتگر قرامانلو در آناتولی و قونیه (۶۵۴ـ۸۸۰ق) نسبتی نیست.