وتو
وِتو (veto)
(در زبان لاتینی به‌معنی «اجازه نمی‌دهم») استفاده از حق جلوگیری از تصویب یا اجرای یک قانون یا اتخاذ خط مشی توسط پادشاه، قوۀ مقننه، یا قدرت سیاسی دیگری. در انگلستان مقام سلطنت حق خودداری از توشیح مصوبات پارلمان را دارد، اما از قرن ۱۸ به این سو از چنین حقی استفاده نشده است. اختیار مجلس اعیان برای وتوکردن مصوبات پارلمان به موجب قانون پارلمان (۱۹۱۱) به دو سال و به موجب قانون ۱۹۴۹ به یک سال محدود شد. مجلس اعیان هنوز حق دارد که همۀ قوانین جز قوانین مالی را موقتاً وتو کند و به حال تعلیق درآورد، ولی تقریباً به‌ندرت از چنین حقی استفاده می‌کند. در ایالات متحده، رئیس‌جمهور می‌تواند قوانین را وتو کند ولی دوسوم اعضای کنگره می‌توانند وتوی او را بی‌اثر کنند. ریشۀ این اصطلاح به اختیاری باز می‌گردد که اعضای هیئت مدافعان حقوق و آزادی مردم در روم باستان برای اعتراض به هرگونه اقدام غیرقانونی داشتند. در رویّۀ کار شورای امنیت ملل متحد نیز استفاده از حق وتو اهمیت چشم‌گیری دارد. هر یک از پنج عضو دائمی شورای امنیت یعنی ایالات متحدۀ امریکا، روسیه، انگلستان، فرانسه، و چین از حق وتو کردن هر قطعنامۀ شورا برخوردارند. در آغاز اتحاد شوروی پیشنهاد کرده بود که برای تصویب قطعنامه‌ها اتفاق نظر پنج عضو دائمی ضروری باشد ولی در نهایت حق وتو را پذیرفت. غیر از چین بقیۀ این پنج قدرت گه‌گاه از حق وتو استفاده کرده‌اند ولی اتحاد جماهیر شوروی گوی سبقت را در این زمینه از بقیه ربوده بود. امروزه بیشترین استفاده از وتو را ایالات متحدۀ امریکا، به‌ویژه در جلوگیری از اعمال فشار علیه جنایات رژیم اشغالگر قدس، در مقابله با حقوق ملت‌ها به‌عمل می‌آورد. انگلستان و فرانسه نیز به ترتیب بعد از او قرار دارند. بسیاری از کشورها حق وتو در شورای امنیت را غیر عادلانه می‌دانند.