زابلستان

زابُلستان

(به زبان پهلوی: زاولستان) از مناطق جغرافیایی و تمدنی که به‌ویژه در شاهنامه از آن بسیار نام برده شده است. امروزه بخشی از زابل فعلی در ایران، جنوب افغانستان و بخشی از پاکستان را دربر دارد. احتمالاً تپه‌های باستانی شهر سوخته مرکز این منطقه بوده است. زابلستان از بهترین زیستگاه‌های طبیعی بوده و به‌سبب وجود آب فراوان و پوشش گیاهی مناسب از تمدن درخشانی برخوردار شده است؛ اما تغییر آب‌هوا و تغییر مسیر رودخانۀ هیرمند و احتمالاً زلزله یا بروز بیماری موجب انقراض این تمدن شده است. به‌نظر می‌رسد نام زاولستان برگرفته از نام قبیله‌ای از هفتالیان است که در قرن ۵م این منطقه را اشغال کردند. ناحیه تاریخی سیستان و زابلستان در افسانه‌های ایرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.