زهد

زُهد (abstinence)

وارستگی از لذّات جسمانی و نفسانی، برای رسیدن به حال روحانی عالی‌تر یا تمرکز کامل‌تر بر واردات قلبی قدسی. زهد جزء لاینفک ریاضت (ممارست در جهت تهذیب نفس برای اعتلای حالات روحانی) است که در ادیان بودایی و هندو و بعضی مذهب‌های منشعب از مسیحیت رواج دارد. زهد در فرهنگ اسلامی، از مفاهیمی است که به‌صراحت در کتاب و سنّت وارد شده است. از این‌رو، در شمار نخستین اصطلاحاتی است که در زبان صوفیان، رواج یافت، تا آن‌جا که تصوّف را در دوره‌های نخستین، معادل زهد و صوفی را همان زاهد می‌دانسته‌اند. زهد در فرهنگ روایات اسلامی به معنای بی‌رغبتی به دنیا و در پیش گرفتن ساده زیستی است که البته ملازم با تارک دنیایی و دست‌کشیدن از مواهب مادی نیست امّا در دوره‌های تکاملِ عرفان، زهد را به‌معنیِ «وانهادنِ میل به تمامی اشیاء و مفاهیم» تعبیر کرده‌اند.