زنبورک

زَنبورَک

سلاحی آتشین در قدیم، جنگ‌افزاری بزرگ‌تر از تفنگ و کوچک‌تر از توپ. در واقع توپی کوچک و قابل حمل بود که در آن باروت و گلوله می‌ریختند و با آتش‌زدن فتیله‌ای که در عقب آن قرار داشت، گلوله را به‌سمت هدف شلیک می‌کردند. حمل زنبورک به‌کمک شتر انجام می‌گرفت. زنبورک را بر جهاز شتر می‌بستند و زنبورکچی در پشت سلاح می‌نشست و در همان حال آتش می‌کرد. از دورۀ صفویه تا عهد قاجار سپاهیان ایران این جنگ‌افزار را به‌کار می‌بردند. زنبورک‌چیان صنفی از لشکریان ایران بودند که فرماندۀ آنان عنوان زنبورک‌چی‌باشی داشت و محل نگهداری زنبورک‌ها را زنبورک‌خانه می‌گفتند. زنبورک دراصل نوعی کمان فولادی با تیر و پیکانی نوک‌تیز و آهنین بود که برد آن‌گاه تا ۳۰۰ متر می‌رسید و در بُرد مؤثر می‌توانست از جوشن دشمن بگذرد و حتی دو تن را به یکدیگر بدوزد.