زنجیر زنی

زنجیر‌زنی

نوعی عزاداری، با زنجیر بر پشت کتف کوفتن عزاداران، با ضربی هماهنگ. زنجیر، از رشته‌هایی از چندین حلقۀ فلزی به‌هم متصل‌شده تشکیل می‌شود که انتهای همۀ آن، با هم در دسته‌ای چوبی قرار می‌گیرد. زنجیرزنی، به‌ویژه در مراسم عزاداری دهۀ نخست ماه محرم و روزهای نوزدهم تا بیست‌ویکم ماه رمضان انجام می‌گیرد. بهترین زنجیرهای عزاداری در زنجان ساخته می‌شود. زنجیرزنان نیز، چون سینه‌زنان (← سینه‌زنی)، زنجیرهای خود را هماهنگ با نوای نوحه‌خوان (← نوحه‌خوانی) و ضرب سنج‌ها و طبل‌های این مراسم بالا می‌برند و بر پشت کتف می‌کوبند. در هریک از نواحی ایران نوع خاصی از زنجیرزنی رواج دارد. زنجیرزنان مناطقی، چون آذربایجان و اردبیل، دشداشه‌هایی مشکی بر تن می‌کنند که در محل فرودآمدن زنجیر شکافی دارد که از آن، پوست بدن نمایان است، بدین نیت که پوست از ضربات زنجیر سوز بیشتری یابد. گیلانیان عموماً سه‌ضرب زنجیر می‌زنند؛ یک ضرب بر پشت یک کتف و ضرب دوم بر وسط سینه و ضرب سوم بر پشت کتف دیگر. مرسوم است که زنجیرزنان در آغاز نوحه‌خوانی برای هماهنگ‌شدن با نوای نوحه‌خوان و سنج و طبل‌زنان، زنجیرهای خود را جِرِنگاجِرِنگ تکان دهند.