سابقون
سابقون
(جمع سابق از ریشۀ سَبَقَ به معنای تقدّم و پیش‌افتادن) مفسرین دربارۀ مفهوم آن اقوال مختلفی را ذکر کرده‌اند، اما بیشتر آنان (ازجمله علامه طباطبایی در المیزان) گفته‌اند که مراد از سابقون کسانی هستند که در خیرات سبقت می‌گیرند، و قهراً وقتی به اعمال خیر سبقت می‌گیرند، به مغفرت و رحمتی هم که در ازای آن اعمال هست سبقت گرفته‌اند؛ لذا در آیۀ ۲۱ سورۀ حدید به‌جای امر به سبقت در اعمال خیر، فرموده است که به مغفرت و جنّت سبقت گیرید. در سورۀ واقعه نیز که مردمان را به سه گروه اصحاب میمنه، اصحاب مشئمه و سابقون تقسیم کرده و فرموده است السابقون السابقون (واقعه، ۱۰)، مراد از سابقون اوّل را سابقون به خیرات، و مراد از سابقون دوم را سابقون به مغفرت و رحمت دانسته‌اند، یعنی پیشی‌گیرندگان به اعمال خیر پیشی‌گیرندگان به مغفرت‌اند. در آیۀ بعد (واقعه، ۱۱) سابقون را همان مقرّبان دانسته است. از این‌جا می‌توان به مقام شامخ سابقون پی برد زیرا بلندپایه‌ترین بندگان در پیشگاه خداوند همان مقربان‌اند. در تاریخ اسلام سابقون به ایمان‌آورندگان اولیه که در اسلام‌آوردن بر دیگران پیشی گرفته‌اند، نیز اطلاق می‌شود (توبه، ۱۰۰).