سال خطا و ایغور
سال خطا و اُیْغور
(یا: ختا) خطا نام قدیمی چین و ایغور نام قبیله‌ای ترکی است. در تقویم چینی و ترکی قدیم دوره‌ای ۱۲ساله وجود داشت که هر سالِ آن با نام یک حیوان به اضافۀ کلمه «ئیل» به‌معنی سال شناخته می‌شد، مثلاً سال اول «سیچقان ئیل» به‌معنی سال موش بود. برحسب نام حیوانی که آن سال به او منسوب بود، خواص گوناگونی به آن سال نسبت می‌دادند و حوادث خوب و بد آن سال را پیش‌بینی می‌کردند. این تقویم در ایران نیز در گذشته معمول و مورد استفاده بود و هنوز هم در فرهنگ و باورهای عامیانه وجود دارد و در بعضی تقویم‌ها ذکر می‌شود. نام این سال‌ها عبارت‌اند از ۱. سچقان ئیل (سال موش)؛ ۲. اودْ ئیل (سال گاو)؛ ۳. پارس ئیل (سال پلنگ)؛ ۴. تَوِشْقان ئیل (سال خرگوش)؛ ۵. لوی ئیل (سال نهنگ)؛ ۶. ئیلا ئیل (سال مار)؛ ۷. یونْت ئیل (سال اسب)؛ ۸. قوی ئیل (سال گوسفند)؛ ۹. پیچی ئیل (سال میمون)؛ ۱۰. تَخاقوی ئیل (سال مرغ)؛ ۱۱. ایت ئیل (سال سگ)؛ ۱۲. تَنْگوز ئیل (سال خوک).
| ایرانی | ترکی | ایرانی | ترکی |
|---|---|---|---|
| سال موش | سیچقان ییل | سال اسب | یونت ییل |
| سال گاو | اودییل | سال گوسفند/ بز | قوی ییل |
| سال پلنگ | بارس ییل | سال میمون | بیچی/پیچی ییل |
| سال خرگوش | توشقان ییل | سال مرغ/خروس | تخاقوی ییل |
| سال نهنگ | لری ییل | سال سگ | ایت ییل |
| سال مار | ییلان ییل | سال خوك | تنگوز ییل |