چو ین لای
چو ئنِ‌لای (۱۸۹۸ـ۱۹۷۶)(Chou Enlai)
| چو ین لای Chou Enlai | |
|---|---|
| زادروز |
۱۸۹۸م |
| درگذشت | ۱۹۷۶م |
| ملیت | چینی |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
دولتمرد کمونیست چینی. عضو حزب کمونیست از دهۀ ۱۹۲۰، نخست‌وزیر (۱۹۴۹ـ ۱۹۷۶) و وزیر خارجه (۱۹۴۹ـ۱۹۵۸) بود. مائوئیستی میانه‌رو بود که از انقلاب فرهنگی آسیب ندید. چوئن در امور خارجی نقش اساسی داشت. در خانواده‌ای اصیل روبه زوالی نزدیک شانگهای به‌دنیا آمد، در ژاپن و پاریس درس خواند. از اعضای مؤسس شاخۀ ماوراء بحار حزب کمونیست چین بود. او که از مشی مسکو در مورد انقلاب شهری در چین پیروی می‌کرد، هسته‌های کمونیستی را در شانگهای سازمان داد و شورش ناموفق نانچانگ[۱] را در ۱۹۲۷ به‌راه انداخت. در ۱۹۳۵ از انتخاب مائو تسه‌تونگ به رهبری حزب کمونیست چین حمایت کرد و در طول ۴۰ سال بعد، متحد وفادار او باقی ماند. در ۱۹۳۷ـ ۱۹۴۶ افسر رابط حزب کمونیست و حکومت ملی‌گرای گوئومین‌دانگ (کومین‌تانگ) به رهبری جیانگ کای‌شک[۲] بود. در ۱۹۴۹ نخست‌وزیر چین شد و تا مرگش در ژانویۀ ۱۹۷۶ در این مقام باقی ماند. او که میانجی دسته‌های متضاد لیوشائوچی و مائو‌تسه‌تونگ در حزب کمونیست بود، پس از جهش بزرگ به پیش[۳] (۱۹۵۸ـ۱۹۶۰) و انقلاب فرهنگی (۱۹۶۶ـ۱۹۶۹)، کشور را بار دیگر در مسیر پیشرفت منظم قرار داد و طراح برنامه «چهار مدرن‌سازی[۴]» در ۱۹۷۵ بود. در سیاست خارجی، در کنفرانس ۱۹۵۵ باندونگ کوشید وحدت جهان سوم را تحکیم بخشد، از رویارویی مرزی با شوروی با انجام مذاکرات با کاسیگین نخست‌وزیر شوروی در ۱۹۶۹ جلوگیری کرد و حامی اصلی تنش‌زدایی با امریکا در اوایل دهۀ ۱۹۷۰ بود.