یزدان پناه، مرتضی (۱۲۶۳ـ۱۳۵۱ش)
یَزدان‌پناه، مرتضی (۱۲۶۳ـ۱۳۵۱ش)
| مرتضی یزدان پناه | |
|---|---|
| زادروز |
۱۲۶۳م |
| درگذشت | ۱۳۵۱م |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | فارغ التحصیل مدرسه افسری قزاقخانه |
| شغل و تخصص اصلی | نظامی و دولتمرد |
| خویشاوندان سرشناس | تاریخ ایران |
رئیس ژاندارمری کل کشور، رئیس ستاد ارتش و وزیر جنگ ایران در دورۀ پهلوی. در ۱۲۸۶ش به مدرسۀ افسری قزاقخانه رفت و پس از فارغ‌التحصیلی در ۱۲۹۳ش به این نیرو پیوست و در کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ش با درجۀ سرهنگی فرماندۀ پیاده‌نظام قوای کودتا و از همراهان رضاخان بود. پس از کودتا به درجۀ سرتیپی و فرماندهی تیپ مرکز ارتقا یافت و در ۱۳۰۳ش به حکومت نظامی تهران منصوب شد. از ۱۳۰۸ تا ۱۳۰۹ش به فرماندهی امنیه (ژاندارمری) منصوب و در ۱۳۱۲ش با ارتقا به درجۀ سرلشکری به فرماندهی دانشکدۀ افسری و ریاست کل تفتیش نظام منصوب شد. در ۱۳۲۱ به درجۀ سپهبدی رسید و در دولت دکتر مصدق سه ماه (۲ مرداد تا ۳۰ مهر ماه ۱۳۳۱) رئیس ستاد ارتش بود و در دولت ابراهیم حکیمی، محمد ساعد و رجبعلی منصور هم به وزارت جنگ و ریاست بازرسی شاهنشاهی منصوب گردید. یزدان‌پناه در دورۀ دوم مجلس سنا نمایندۀ انتصابی تهران و نیز چندی رئیس شورای عالی بانک سپه بود. در ۱۳۴۶ش نیز رئیس شورای برگزارکنندۀ جشن‌های تاج‌گذاری بود.