لومبارد
لومْبارد (ها) (Lombard (s))
(یا: لانگوباردی) از اقوام ژرمنی که در اطراف رود اِلب سفلی میزیستند. آلبوین، رهبر لومبارد با کمک آوارها قوم ژرمنی گیپدی را شکست داد و بهیاری ۲۰هزار ساکسون از آلپ گذشت، به ایتالیا حملهور شد، شمال و مرکز این سرزمین را تصرف و در درۀ پو سلطنتی به پایتختی پاویا تأسیس کرد (۵۶۸ـ۵۷۲م). لومباردی کنونی نام خود را از این قوم گرفته است. لومباردها تدریجاً با ساکنان محلی آمیخته شدند، زبانشان لاتینی شد و به مسیحیت گرویدند. آلبوین در ۵۷۲ م درگذشت و سلسلۀ لومبارد بهدست شارلمانی منقرض شد (۷۷۴م). زبان لانگوباردی (لومباردی) از گویشهای آلمانی بود و از این نظر حایز اهمیت است که قدیمترین گویش ثبت و ضبطشدۀ زبان آلمانی است (اواسط قرن ۷م).