سیارات سبعه
سیّارات سَبْعه
(یا: سیاره‌های هفت‌گانه) در نجومِ قدیم، نام عمومی هفت عضوِ منظومۀ خورشید، شامل خورشید، ماه، و پنج سیارۀ زحل، مشتری، مریخ، زهره، و عُطارِد. این اجرام به‌سبب درخشندگی‌شان با چشمِ غیرمسلح دیده می‌شوند و پیش از اختراعِ تلسکوپ نیز کاملاً شناخته شده بوده‌اند. پنج سیارۀ یادشده را خَمسِۀ مُتَحِیَرِه (پنج‌تاییِ سرگردان) نیز می‌نامیدند، زیرا در برابرِ پس‌زمینۀ به نسبت ثابتِ ستارگان، حرکتِ محسوسی دارند. در احکامِ نجوم یا اختربینی، زحل و مریخ را نَحسِین (دو نحس) می‌نامیدند؛ زحل نحس اکبر و مریخ نحس اصغر بود. خورشید (شمس) نیّر اعظم، ماه (قمر) نیّر اصغر، و در مجموع نَیِرِین (دو رخشنده) نامیده می‌شدند. مشتری و زهره سَعدِین (دو سعد) بودند؛ مشتری سعداکبر و زهره سعداصغر بود. برای هر سیاره نیز فلکی قائل بودند (← افلاک). زحل، مشتری، و مریخ را، که فلکشان فراتر از فلکِ زمین بود، سیاراتِ علوی و عُطارِد، زهره، و ماه را، که فلکی پایین‌تر از زمین داشتند، سیاراتِ سُفلی می‌نامیدند. نیز ← سیاره