مالکیت ما فی الذمه

مالکیّت ما‌فی‌الذّمه
در اصطلاح علم حقوق، اجتماع دو عنوانِ داین (بستانکار) و مدیون (بدهکار) در شخصی واحد نسبت به یک دیِن. برای مثال پسری که به پدر خود بدهکار است، اگر پدرش فوت کند، پسر به پدر متوفی بدهکار است و در همان حال، این طلب به او ـ به‌عنوان وارث ـ منتقل شده است و لذا هم‌زمان از خود طلبکار می‌شود. اين وضع خاص موجب برائت ذمه مديون، به اندازه دين، مي‌گردد. چون شخص واحد نمی‌تواند هم از خود طلبکار و هم به خود بدهکار باشد، لذا دیِن و طلب تا آن مقداری که در سهم‌الارث پسر قرار گرفته است ساقط می‌شود. طلبی که مورد مالکیت ما‌فی‌الذّمه قرار می‌گیرد نباید متعلق حقِ غیر باشد. بنابراین، چنانچه این طلب قبلاً توسط مقامات صالحه بازداشت شده باشد، در اثر مالکیت ما‌فی‌الذّمه ساقط نمی‌‌شود.