مال میر، محله
مالْ‌میر، محلّه
مال‌میر تغییر شکل یافته واژۀ مادر امیر است که نام دروازه‌ای بود که در اوایل قرن ۹ق به‌وسیلۀ مریم‌خاتون، مادر سلطان قطب‌الدین از اتابکان یزد، در حصار شهر ساخته شده بود. او ده مریم‌آباد را ساخت و دروازۀ مزبور را برای دسترسی به آن، در حصار شهر احداث کرد. بعدها این قسمت تبدیل به یک محله و جزئی از شهر شد. قسمتی از برج‌وباروی سه قسمتی شهر یزد که در سه دوره ساخته شده بود، در این محله قرار دارد. از مکان‌های مشهور آن آب‌انبار دروازۀ مال‌میر در خیابان امام‌خمینی (سپه سابق) است. این آب‌انبار در قرن ۱۰ق ساخته شده است. دو لچکی سردر آب‌انبار با کاشی‌های معرق و نقش‌های زیبای گل و بوته تزئین شده بود که بسیار آسیب دیده‌اند. از کوچه‌های آن، کوچه مال‌میر، کوچۀ دروازۀ مال‌میر و کوچۀ زرکش‌اند.