شترقربانی
شُترْقربانی
آیینِ جشن‌گونۀ قربانی‌کردن شتر در عید قربان. این آیین که، به استحباب، بر ذمّۀ حاجیان است، در دورۀ قاجاریان همه‌گیر بود؛ همه‌ساله شاه شتری پیشکش می‌کرد. بر این شتر جهاز و زنگ و زنگوله و آینه و طاق شال می‌بستند، و به زیورآلاتی، چون گردن‌آویز و گوشواره می‌آراستند و مردی، آراسته به تاج و جقه و حمایل پادشاهی را با عنوان شاهِ شترقربانی، بر آن سوار می‌کردند و از میدان فردوسی تا میدان توپخانه به سازودُهُل راه می‌پیمودند. در محل ادارۀ نظمیه، وزیری ساختگی به ثناگوییِ شاه شترقربانی پیش می‌آمد. هنوز شاهِ ساختگی بر شتر سوار بود که گزمه‌ای نیزه در گلوی شتر فرو می‌برد و با سرنگون‌شدنِ شتر و شاه شترقربانی، رعایا بر شاه و شتر هجوم می‌بردند و می‌کوشیدند هر یک تکه‌ای از لباس‌ِ شاه و جهاز شتر به‌غنیمت برند. هر یک از کدخدایان اصنافی چون کله‌پز، شماع، نانوا، بقال، قصاب و جگرکی نیز از اجزای شترِ قربانی نصیب می‌بردند. این آیین با آیینِ جشن‌گونۀ کوسه برنشین همانندی‌هایی دارد.