مرور زمان
مرور زمان (حقوق)
گذشتن مدتی که به‌موجب قانون پس از انقضای آن دعوی شنیده نمی‌شود. مرور زمان دعاوی حقوقی موجب سقوط حق طرح دعوی است مشروط به آن‌که از طرف ذینفع این ایراد به صراحت مطرح شده باشد. مدت مرور زمان را قانون تعیین می‌کند. باب یازدهمِ قانون آیین دادرسی مدنی (مصوب شهریور ۱۳۱۸ مجلس شورای ملی) به مرور زمان در دعاوی حقوقی اختصاص یافته بود، ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی اکثریت فقهای شورای نگهبان مرور زمان در امور حقوقی را مغایر شرع تشخیص داده‌اند. مرور زمان کیفری بر دو نوع است: مرور زمان تعقیب، و مرور زمان اجرای حکم محکومیت. با تصویب قانونِ آیین دادرسی کیفری جدید در ۱۳۸۷ (مواد ۱۷۳ و ۱۷۴) مرور زمان تعقیب و اجرای حکم مجازات درخصوص جرایمی که مجازات قانونی آن از نوع مجازات‌های بازدارنده یا اقدامات تأمین و تربیتی است، پیش‌بینی شده است. در جرایم مستوجب حد، قصاص و دیات مرور زمان جاری نیست. قوانین راجع به مرور زمان کیفری مربوط به نظم عمومی است و مراجع کیفری مکلف‌اند رأساً به مسئلۀ مرور زمان توجه کنند، حتی اگر از ناحیۀ متهم ایرادی نشده باشد. مرور زمان در دعاوی تجاری نیز جاری می‌شود (مواد ۲۸۶ الی ۲۹۱ قانون تجارت).