شیدونه
شیدونه
تابوت‌واره‌ای چوبین، به‌شکلِ مکعب مستطیل (← تابوت‌گردانی)، از نشانه‌های دسته‌های عزاداریِ ماهِ محرم و دیگر روزهای سوگواریِ شیعیان منطقۀ خوزستان، به‌ویژه مردم دزفول و شوشتر. دیواره‌های مشبک و ستون‌های رنگ‌آمیزی شدۀ شیدونه را با زَرْوَرَق‌های رنگی می‌پوشانند. ترکیب شیدونۀ شوشتر چنین است: بر کتیبه‌های دورادورِ شیدونه ابیاتی در رثای شهیدان نقش می‌کنند و بر دو دیوارۀ پیش و پسِ شیدونه دری کار می‌گذارند. دو دیوارۀ جانبی نیز هر یک دری مشبّک دارند. این اتاقک با سقفی مشبک و گنبدی در میانۀ آن بر روی دو ستون قرار دارد. در چهار جهت سقف نیز چهار گلدسته نصب شده است. شیدونه را در روز هشتم محرم با پارچه‌های رنگی و گوی‌های موسوم به «تخم سیمرغ» آذین‌بندی می‌کنند و در پیشاپیش دسته‌های عزاداری بر دست می‌برند. مردم شوشتر روزهای عاشورا و تاسوعا را بدین سبب روز «شیدونه‌وَرداران/بَرداران» نامیده‌‌اند. داخل شیدونه را با نان و حلوایی که میان عزاداران قسمت می‌شود پر می‌کنند و به هنگام حمل آن بر دست مردانی قوی‌دست، نواهای غمناک می‌نوازند. شیدونۀ دزفول نیز با اندک تفاوت‌هایی به همین گونه است.