شیرین
شیرین
از زنان مشهور در ادبیات غنایی فارسی ایران. زنی مسیحی بود که در دورۀ جوانی به خدمت یکی از بزرگان فارس درآمد. او که در زیبایی سرآمد زنان عصر بود، مورد توجه و مهر خسرو پرویز، پادشاه ساسانی قرار گرفت. صاحب‌خانۀ شیرین پس از اطلاع از این موضوع دستور داد شیرین را در آب فرات بیندازند، اما او با کمک خدمتگزاری که مأمور قتلش بود از آب بیرون آمد. پس از آن، شیرین خدمتگزار یک راهب گردید. بعدها به دستور خسرو پرویز شیرین را با حشمت بسیار به مداین بردند و او را به همسری خود برگزید. نتیجۀ این ازدواج بر اساس روایت شاهنامه چهار فرزند برای خسرو بود. پس از کشته‌شدن خسرو پرویز، جانشین وی، شیرویه، تصمیم گرفت که شیرین را به همسری خویش درآورد، اما او نپذیرفت و به‌بهانۀ دیدن خسرو به آرامگاه او وارد شد و زهری که با خود داشت، خورد و در کنار خسرو پرویز جان سپرد. داستان خسرو و شیرین و نیز عشق فرهاد به او در ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای یافته است. بعضی از مورخان شیرین را ارمنی و عدۀ دیگر اهل خوزستان دانسته‌اند.