مشیرالدوله، میرزا جعفرخان ( ـ۱۲۷۹ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط DaneshGostar (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - '\\3' به '<!--3')
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

مُشیرالدّوله، میرزا جعفرخان ( ـ۱۲۷۹ق)

(یا: میرزا جعفر مهندس) دولتمرد ایرانی دورۀ‌ قاجاریه. پسر میرزا محمدتقی وزیر بود و در ۱۲۳۰ق، بنا به‌ دستور عباس‌ میرزا نایب‌السلطنه‌،‌ همراهِ‌ چهار تن‌ دیگر برای‌ تحصیل‌ در رشتۀ توپخانه و صنایع نظام به‌ انگلستان‌ اعزام‌ شد. وی‌ پس‌ از چهار سال‌ به‌ تبریز‌ بازگشت‌ و به‌ کار تدریس‌ ریاضی‌ و فنون‌ مهندسی‌ و توپخانه‌ مشغول‌ شد و از طرف‌ عباس میرزا‌، ابتدا به «مهندس‌باشی‌» و سپس‌ به‌ «مشیرالدوله» ملقب‌ گردید. از ۱۲۵۲ق، محمدشاه وی را به‌‌مدت‌ هفت‌ سال‌ سفیر ایران‌ در استانبول‌ کرد. در ۱۲۶۴ق به‌ دستور امیرکبیر، به‌ سمت‌ کارپردازی‌ امور خارجه‌ منصوب‌ و در تبریز مقیم‌ شد. در همین‌ سال، برای‌ تعیین‌ خطوط‌ مرزی‌ بین‌ ایران‌ و عثمانی‌، به‌ آن‌ کشور مأمور گردید که‌ تا ۱۲۷۱ق به‌‌طول‌ انجامید و بنا‌به مندرجات کتاب رسالۀ تحقیقات سرحدیۀ وی، نتیجه‌ای قطعی برای ایشان نداشت. پس‌ از عزل‌ میرزا آقاخان‌ صدراعظم‌، به‌ فرمان ناصرالدین‌‌شاه‌ دارالشورای‌ دولتی‌، مرکب‌ از شش‌ وزارتخانه‌ تأسیس‌ و ریاست‌ آن‌ بر‌عهدۀ‌ مشیرالدوله‌ گذارده‌ شد (۱۲۷۵ق). یک‌ سال‌ بعد نیز شورایی‌ مرکب‌ از یازده‌ نفر از وزرا تشکیل‌ گردید که‌ وی در آن‌ عضویت‌ داشت‌. مشیرالدوله‌ با حفظ‌ سِمت‌ِ ریاست‌ دارالشورای‌ دولتی‌، سفیر فوق‌العاده ایران در لندن شد‌ (۱۲۷۷ق). پس‌ از یک‌ سال‌ به‌ تهران‌ بازگشت‌ و تولیت‌ آستان‌ قدس‌ رضوی‌ را نیز عهده‌دار شد‌ و در همان‌جا نیز درگذشت.