کاتالیزکردن
کاتالیزکردن (catalysis)
تغییر سرعت واکنش شیمیایی، با استفاده از ماده‌ای اضافی، با نام کاتالیزگر، که واکنش در آن تغییر شیمیایی ایجاد نمی‌کند. آنزیم‌ها ازجمله قوی‌ترین کاتالیزگرهایند و نقشی حیاتی در زندگی موجودات زنده دارند. آنزیم‌ها انجام واکنش‌هایی را تسریع می‌کنند که در غیاب آن‌ها باید در دماهایی صورت می‌گرفتند که اغلب مواد آلی در آن دماها نابود می‌شوند. کاتالیزگرهایی که محلول‌اند یا حالت فیزیکی آن‌ها با واکنشگرها یکی است، کاتالیزگر همگن نامیده می‌شوند. این نوع کاتالیزگر با یکی از واکنشگرها ترکیب می‌شود تا ترکیبی واسطه تشکیل دهد که با واکنشگر دوم آسان‌تر ترکیب شود. کاتالیزگر تعادل واکنش را به‌هم نمی‌زند، زیرا تجزیۀ فرآورده‌ها به واکنشگرها نیز به همین میزان سرعت می‌گیرد. مثالی از کاتالیزکردن همگن تشکیل تری‌اکسید گوگرد از طریق واکنش دی‌اکسید گوگرد با اکسیژن است که در آن، از کاتالیزگر دی‌اکسید نیتروژن استفاده می‌شود. کاتالیزگری که در فازی سوای فاز واکنشگرها باشد، کاتالیزگر ناهمگن یا کاتالیزگر تماسی نامیده می‌شود. کاتالیزگرهای تماسی موادی‌اند که می‌توانند مولکول‌های گازها یا مایعات را روی سطح خود جذب کنند. مثالی از کاتالیزکردن ناهمگن استفاده از ذرات ریز پلاتین برای کاتالیزکردن واکنش منواکسید کربن با اکسیژن به‌منظور تشکیل دی‌اکسید کربن است. از این واکنش در دستگاه مبدل کاتالیزی اتومبیل‌ها برای حذف گاز منواکسید کربن از گاز خروجی اگزوز استفاده می‌کنند.