کاشف السلطنه، محمدمیرزا قوانلو (تربت حیدریه ۱۲۴۴ـ بوشهر ۱۳۰۷ش)
کاشف‌السّلطنه، محمدميرزا قوانلو (تربت حیدریه ۱۲۴۴ـ بوشهر ۱۳۰۷ش)
| محمدميرزا قوانلو کاشف‌السّلطنه | |
|---|---|
| زادروز |
تربت حیدریه ۱۲۴۴ش |
| درگذشت | بوشهر ۱۳۰۷ش |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | محمدمیرزا آقاخان قاجار قوانلو |
| تحصیلات و محل تحصیل | رشتۀ حقوق در دانشگاه سوربون |
| شغل و تخصص اصلی | نویسنده و دولتمرد |
| لقب | پرنس دو چای و چایکار |
| آثار | فواید راه‌آهن(تهران 1373)؛ دستورالعمل زراعت چای (تهران، 1337) |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | اسدالله میرزا نایب‌الایاله (پدر) |
محمدمیرزا آقاخان قاجار قوانلو معروف به پرنس دو چای و چایکار، نویسنده و دولتمرد ایرانی. فرزند اسدالله میرزا نایب‌الایاله فرزند سیف‌الملوک میرزا پسر علیشاه ظل‌السلطان. پس از فراگیری دانش‌های مقدماتی، در مدرسۀ دارالفنون به تحصیل زبان فرانسه و دیگر علوم پرداخت. سپس منشی میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله وزیر خارجه شد. در ۱۲۹۸ق دبیر دوم سفارت ایران در پاریس شد و هم‌زمان در رشتۀ حقوق در دانشگاه سوربون درس خواند و رتبه‌اش تا نایب اولی سفارت ارتقا یافت. در ۱۳۰۶ق به ایران بازگشت. در ۱۳۱۰ق حاکم تربت حیدریه بود و به‌سبب مخالفت با سیاست‌های ناصرالدین‌شاه به روسیه گریخت و پس از آن به عثمانی و فرانسه رفت و بعد از مرگ شاه به ایران بازگشت. در ۱۳۱۴ق کنسول ایران در بمبئی شد و در آن‌جا به مطالعه دربارۀ کشت چای پرداخت و در بازگشت به ایران چند تخم چای را با خود آورد و آن را در نواحی شمال ایران کشت کرد. وی در دورۀ پادشاهی مظفرالدین‌شاه رئیس سازمان چای و در سلطنت محمدعلی شاه، شهردار تهران بود و در سال ۱۳۲۹ق به‌سبب طرفداری از محمدعلی شاه به زندان افتاد و ظاهراً به خواهش سفیر آلمان از زندان آزاد شد. وی در راه بوشهر در حادثۀ تصادف اتومبیل درگذشت و پیکرش را در لاهیجان به خاک سپردند. از آثار اوست: فواید راه‌آهن (تهران ۱۳۷۳)؛ دستورالعمل زراعت چای (تهران، ۱۳۳۷)؛ قانون بلدیه، که کتابچه‌ای در وظایف شهرداری و مأموران آن است (۱۳۲۵ق).