کباده

کَبّاده

(در لغت به‌معنی کمانِ نرم و بسیار سست، که بدان مشقِ کمان کشیدن کنند؛ واژۀ لیزم نیز به همین معنی است) وسیله‌ای آهنین شبیه کمان که به‌جای زه، رشته زنجیری بلند است و حلقه‌های آهنی متعدد نیز به آن بسته‌اند، تا صدایی دل‌نشین از آن برخیزد و در زورخانه ورزشکاران آن را بالای سر خود حرکت می‌دهند. کباده‌های اولیه مانند کباده‌های امروزی نبوده است، امروزه جنس کباده‌ها به‌جای قطعات استخوان از آهن خالص است و تنۀ آن هم حالت فنری ندارد تا بتوان آن را کشید. کباده‌کشی (کمان‌کشی) به این ترتیب است که ورزشکار تنۀ کباده را با دست چپ و زنجیر آن را با دست راست می‌گیرد و بالای سر می‌برد و چنان حرکت می‌دهد که دست‌ها از آرنج تا مچ دست به شکل افقی روی سر قرار گیرد. مرشد زورخانه برای کباده‌کشیدن ضربی مخصوص می‌گیرد و برای برخی ضمن گرفتن ضرب‌آواز هم می‌خواند. اگر کباده‌کش پهلوان یا پیش‌کسوت باشد تعداد کباده‌های او را نیز با آهنگ می‌شمارد، اما این شمارش مانند شمارش سنگ عباراتی مخصوص ندارد و به گفتن همان اعداد یک و دو و سه بسنده می‌کند.