کیسانیه
کِیسانیه
(یا: مختاریه) پیروان مختار ثقفی، قائل به امامت محمد حنفیه، از فِرَق شیعه. دربارۀ وجه تسمیۀ این فرقه اختلاف است. با آن‌که کتب ملل و نحل ابوعَمْره کیسان ( ـ۶۷ق) را از فرماندهان مختار، غلام امام‌علی(ع) و محمد حنفیه گفته‌اند، اما شخصیت وی همچنان مجهول مانده است. او مختار را در قتل قاتلان امام حسین(ع) یاری کرد و نام کیسان بعدها نام و لقب مختار شد و احتمالاً به‌همین دلیل فرقه‌ای که مختار بنیاد گذاشت، کیسانیه نامیده شد. کیسانیه معتقد بودند که محمد حنفیه در جنگ جمل پرچمدار سپاه پدرش علی(ع) بوده و اسرار امامت، دین، تأویل و علوم باطنی را از برادرانش حسن(ع) و حسین(ع) به ارث برده است. او پس از شهادت امام حسین(ع) به امامت رسیده و حکومت عراق را به مختار داده است تا وی به خونخواهی از حسین(ع) قیام کند. به عقیدۀ کیسانیه محمد حنفیه نمرده و زنده است و در کوه رَضْوی (با تلفظ رَضوا) در نزدیکی مکه، غایب شده است تا با ظهور خود در جهان پر از جور و ستم، عدل و داد بگستراند. گروهی از این فرقه ارکان شریعت، همچون نماز و روزه، را تأویل می‌کردند و به تناسخ و حلول اعتقاد داشتند. پس از محمد حنفیه، کیسانیه به دوازده گروه منشعب شدند که مشهورترین آن‌ها هاشمیه (پیروان ابوهاشم پسر محمد حنفیه) بود. همۀ شاخه‌های کیسانیه در امامت محمد حنفیه و روابودن بداء بر خداوند متفق‌القول‌اند. نیز ← محمد_حنفیه؛ بَداء