گردآفرید

گُرْدْآفَرید

در شاهنامۀ فردوسی، از پهلوانان دِژ سپید و دختر گَژدَهَم، مرزدار ایرانی. چون سهراب، در حمله به دژ سپید، هُجیر را که نگهبان دژ بود به بند کشید و به نزد هومان فرستاد، گردآفرید که تحمل این ننگ را نداشت لباس مردانه پوشید و گیسو در زیر کلاه‌خود پنهان کرد و به جنگ سهراب شتافت. گردآفرید در هنگامۀ نبرد، با این‌که با شمشیر خود نیزۀ سهراب را به دو نیم کرد، چون در خود تاب مقاومت نیافت روبه فرار گذاشت. سهراب بر او تاخت و کلاه‌خود از سر او برگرفت و با این‌که او را به کمند کشید، گردآفرید به نیرنگ خود را رهانید و به درون دژ سپید رفت و از بالای دژ بانگ برآورد که دختران ایرانی زن تورانیان نمی‌شوند. سپس شب‌هنگام به تدبیر گژدهم همۀ ساکنان دژ، که تاب مقاومت دربرابر سهراب چهارده ساله را نداشتند، از راه پنهان روی به ایران نهادند و سهراب جز جای خالی آنان را نیافت.