گوهر شب چراغ
گوهر شب‌چراغ
در باورهای خرافیِ ایرانیان، جواهر گران‌بهایی به قدر یک تخم‌مرغ که در تاریکی می‌درخشد. این جواهر در بینی گاوی که در دریا زندگی می‌کند قرار دارد. این گاو شب‌ها برای چَرا به خشکی می‌آید و «فین» می‌کند تا گوهر شب‌چراغ از بینی‌اش فرو‌افتد و او بتواند در روشنایی آن چَرا کند. گاو، صبحگاهان گوهر را به بینی خود فرومی‌کشد و به دریا بازمی‌گردد. گوهر شب‌چراغ، با نام گوهرِ شب‌افروز، در ادب رمزی عرفانی (مثلاً قصۀ عقلِ سرخ سهروردی)، نماد معرفت، قوۀ تفاوت و تمایز‌گذاری و شهود است و از درخت طوبی روشنی می‌گیرد.