بودن، ژان (۱۵۳۰ـ ۱۵۹۶)

بودَن، ژان (۱۵۳۰ـ ۱۵۹۶)(Bodin, Jean)

فیلسوف، دولتمرد و حقوقدان فرانسوی. تا ۴۰‌سالگی در تولوز به تحصیل حقوق و وکالت پرداخت. سپس به پاریس رفت و در آن‌جا به حزب سیاستمداران پیوست و در شمار چهره‌های برجستۀ سیاسی درآمد. در زمان نمایندگی مجلس، در ۱۵۷۶، با طرح پادشاه مبنی‌بر فراهم‌کردن پول از راه فروش املاک شاهی مخالفت ورزید و این امر به سلب عنایت هانری از او انجامید. پس از آن از کار کناره گرفت و مقام کوچک‌تری در لان به او داده شد. مشهورترین کتاب بودَن شش کتاب جمهوری (۱۵۷۶) است. او جمهوری را حکومت قانونی خانواده‌های بسیار و آنچه میان آن‌ها مشترک است، همراه با قدرت مطلق، تعریف می‌کند. از نظر او، حاکمیت در هر جامعۀ سیاسی ضروری است و فقط خدا و قوانین طبیعی آن را محدود می‌کنند. هرچند خانواده اجتماع طبیعی بنیادی است، قدرت سیاسی از طریق حکومت‌ اعمال می‌شود؛ حکومت‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند: پادشاهی، اشرافی و مردم‌سالاری. بودن حکومت پادشاهی را با قدرت مطلقه برای فرمان‌راندن بر اتباع، حتی تا حد تعیین‌کردن دین برای آن‌ها، مرجّح می‌شمارد. در عین حال، معتقد است که پادشاه در استفاده از قدرت باید میانه‌رو و منصف باشد. اگر خودکامگی حکومت به‌حد افراط برسد، آن‌گاه شوریدن بر او روا شمرده می‌شود. بودَن از دانشمند‌ترین مردان عصر خود به‌شمار می‌رفت. نظریه‌ها و تعاریف او، به‌ویژه دربارۀ مفهوم حاکمیت، در اندیشۀ سیاسی پس از او تأثیر گذارد.