تخمدان
تخمدان (ovary)
در جانوران ماده، اندام تولیدکنندۀ تخمک[۱]. در انسان‌ها، تخمدان‌ها دو جسم گرد، به رنگ متمایل به سفید، به ابعاد ۳۵×۲۵ میلی‌متر، واقع در بخش پایین ناحیۀ شکم در دو طرف زهدان‌اند. از شروع دورۀ بلوغ تا یائسگی، ماهانه یک تخمک از تخمدان رها می‌شود. این فرآیند تخمک‌گذاری نام دارد و بخشی از دورۀ ماهیانه[۲] را تشکیل می‌دهد. در گیاه‌شناسی، تخمدان بخش قاعده‌ای توسعه‌یافته برچۀ گیاهان گل‌دار، و شامل یک یا چند تخمک است. تخمدان گیاهی توخالی و دارای دیواره‌ای ضخیم برای حفظ تخمک‌هاست. بعد از لقاح تخمک، تخمدان فرابر یا پوستۀ میوه را پدید می‌آورد. تخمدان‌های جانوران هورمون‌های پدیدآورندۀ خصوصیات جنسی ثانویه در جنس ماده، از جمله پوست نرم و بدون موی صورت و سینه‌های برجسته، را تولید می‌کنند. تخمدان جنین انسانی چهار ماهه حدود ۵میلیون تخمک نارس دارد و بنابراین، جنین دختر قبل از تولد، اطلاعات وراثتی نسل بعدی خود را داراست. در گیاه‌شناسی، فاصلۀ نسبی تخمدان نسبت به اجزای گل غالباً از خصوصیات متمایز در رده‌بندی است. تخمدان ممکن است بسته به این که کاسبرگ‌ها و گلبرگ‌ها بالا یا پایین قرار گیرند، زیرین یا زبرین باشد.