ژاپنی
ژاپُنی (Japanese)
اهالی ژاپن یا مردمی متعلق به فرهنگ ژاپنی یا از تبار ژاپنیها. ژاپن جامعهای فوقالعاده همگن بهشمار میآید و همواره از فرهنگهای دیگر تأثیر پذیرفته است، اما به آسانی از مهاجران استقبال نکرده است؛ تبعیض دربارۀ خارجیها در ژاپن امری قانونی است. زبان ژاپنی، زبانی است که در ژاپن به آن تکلم میشود، اگرچه زبان انگلیسی نیز در سالهای اخیر رواج یافته است و در تبلیغات از آن استفاده میشود. دین در ژاپن پدیدهای درهمآمیخته است و مرسوم است که ژاپنیها هم در مناسک بودایی و هم در شعایر شینتو[۱] شرکت کنند؛ در حالیکه خود را پیرو هیچیک از آن دو نمیدانند. هرچند ژاپن خود دارای فرهنگی غنی و ممتاز است، اما در قرون اولیۀ میلادی نفوذ فرهنگهای کرهای چینی در آن دیده شده است. ژاپنیها، افزون بر فن نوشتن، مهارت در سایر هنرها، امور مالی عمومی، مدیریت و دامداری را نیز از چینیها آموختند. فلسفۀ کنفوسیوسی[۲] و آیین بودا نیز از چینی[۳] به ژاپن راه یافتند و پس از مخالفتی که در آغاز صورت گرفت، آیین بودا با شینتو درآمیخت. نفوذ چینیها بر ژاپن در دورۀ سقوط سلسلۀ تانگ[۴] (۶۱۸ـ۹۰۷م) کمرنگ شد. در قرن ۱۲م قانون جنگجویان در ژاپن ظاهر شد. سامورایی[۵]ها، که تقریباً هشت درصد از جمعیت را تشکیل میدادند، حق داشتند دو شمشیر به خود بیاویزند و حافظان دایمیوس[۶]، یعنی اشرافیت موروثی فئودالی، محسوب میشدند. بازرگانان، اگرچه غالباً ثروتمندتر از ساموراییها بودند، به رستۀ اجتماعی پایینتری تعلق داشتند. برخی از ماهرترین پیشهوران حق داشتند نامهای خانوادگی داشته باشند، و این امتیازی بود که عموماً به بالاترین قشر جامعه اختصاص داشت. پایینترین گروه اجتماعی عبارت بود از گروه بوراکومین[۷] یا اِتا[۸]، که وظایفی چون سربریدن حیوانات و پرداختن به تجارتها و حرفههایی همچون دباغی چرم و کفشسازی را برعهده داشت. در اواخر قرن ۱۹ جامعۀ فئودالی از میان رفت، آموزش و پرورش اجباری به همگان تعمیم یافت، و ژاپن بهتدریج زیربنای صنعتی غربی شدهاش را توسعه داد. نخستین مرحله از توسعۀ اقتصادی، که با حمایتهای مالی امریکا در نیمۀ دوم قرن ۲۰ صورت پذیرفت، سبب فروپاشی خانوادۀ گسترده شد؛ خانوادهای که در قالب آن سه نسل یا بیشتر از ژاپنیها زیر یک سقف زندگی میکردند. امروزه، شرکتهای بزرگ ژاپنی نوعی شیوۀ زندگی خاص برای بسیاری از ژاپنیها فراهم آوردهاند، اگرچه بهنظر میرسد که نسل جوان کمتر از این شیوه تبعیت میکند. اخلاف مهاجران ژاپنی امروز در هاوایی و شمال و جنوب امریکا دیده میشوند و جماعتهای تجاری ژاپنی اکنون در شهرهای کشورهای صنعتی جهان بهسر میبرند.