وزارت جهاد کشاورزی
| وزارت جهاد کشاورزی | |
|---|---|
| نام فارسی | وزارت جهاد کشاورزی |
| نوع کاربری | وزارتخانه |
| سال تاسیس | ۱۳۷۹ش |
| دفتر مرکزی(مقر) | تهران |
| علت تاسیس / تشکیل | فراهم‌کردن موجبات بهبود و ازدیاد تولید انواع محصولات کشاورزی و دامی، رهبری اقتصاد کشاورزی، و حفظ، حمایت، اصلاح و بهره‌برداری از منابع طبیعی کشور |
وزارت جهاد کشاورزی
وزارتخانه‌ای با هدف فراهم‌کردن موجبات بهبود و ازدیاد تولید انواع محصولات کشاورزی و دامی، رهبری اقتصاد کشاورزی، و حفظ، حمایت، اصلاح و بهره‌برداری از منابع طبیعی کشور. سازمان‌های وابسته بر این وزارتخانه عبارت‌اند از سازمان امور عشایر، سازمان جنگل‌ها، تعاون روستایی، سازمان تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی، سازمان پنبه و دانه‌های روغنی ایران، سازمان دامپزشکی، مؤسسه رازی، شبکۀ شیلات ایران، شرکت سهامی پشتیبانی دام کشور، شرکت سهامی شیر ایران، مؤسسۀ تحقیقات بیوتکنولوژی، مؤسسۀ پژوهش‌های اقتصاد کشاورزی، سازمان امور اراضی، معاونت امور آب و خاک، پیام جهاد کشاورزی، شرکت تخصصی خدمات کشاورزی، و صندوق بیمۀ محصولات کشاورزی. در دورۀ قاجار «وزارت تجارت و زراعت» امور کشاورزی را اداره می‌کرد. پس از مشروطیت «وزارت فلاحت و تجارت و فواید عامه» تشکیل شد، و شورای تجارت برای بررسی و برنامه‌ریزی امور کشاورزی زیر نظر این وزارتخانه شکل گرفت. در ۱۳۰۹ش بخش «تجارت و فلاحت» از وزارتخانۀ فلاحت و تجارت و فواید عامه جدا، و به‌جای آن «وزارت اقتصاد ملی» تأسیس شد. حدود یک‌سال بعد «ادارۀ فلاحت» مسئول انجام امور کشاورزی شد و در ۱۳۱۲ به «ادارۀ کل صناعت و فلاحت» تغییر یافت. در ۱۳۱۴ بخش صناعت از آن جدا شد و به «ادارۀ کل فلاحت» تغییر نام داد. در ۱۳۱۷ فرهنگستان واژۀ «کشاورزی» را به جای فلاحت انتخاب کرد و «ادارۀ کل کشاورزی» به‌جای «ادارۀ کل فلاحت» پدید آمد و مبنای وزارت کشاورزی شد. وزارت کشاورزی از ۱۳۲۰ به‌بعد با ساختاری جدید شروع به‌کار کرد و درطی زمان تغییر و تحول بسیار داشت و گاه با وزارتخانه‌ای ادغام می‌شد و گاه چند وزارتخانه از آن منشعب می‌شدند. چنانچه در ۱۳۴۶ وظایف دولت در بخش کشاورزی میان چهار وزارتخانۀ «اصلاحات ارضی و تعاون روستایی»، «تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی»، «منابع طبیعی» و «وزارت کشاورزی» تقسیم شد. در ۱۳۵۰ وزارت منابع طبیعی و وزارت کشاورزی در یکدیگر ادغام شدند و «وزارت کشاورزی و منابع طبیعی» به‌وجود آمد. در ۱۳۵۶ وظایف مربوط به امور روستاها به وزارت کشاورزی واگذار شد و «وزارت کشاورزی و عمران روستایی» شکل گرفت. این وزارتخانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان با نام وزارت کشاورزی و عمران روستایی انجام وظیفه می‌کرد، اما ایجاد جهاد سازندگی، که در ۱۳۵۸ تشکیل و در ۱۳۶۲ به وزارت جهاد سازندگی تبدیل شد، سبب تفکیک برخی از وظایف وزارت کشاورزی شد. از ۱۳۶۹ بخشی از وظایف وزارت کشاورزی در زمینۀ دام و منابع طبیعی در حوزۀ فعالیت‌های جهاد سازندگی قرار گرفت. علاوه بر آن، سازمان‌های دولتی و غیر دولتی دیگری هم در سطح کشور به‌طور کامل و مستقل در حوزۀ کشاورزی فعالیت می‌کنند یا برخی از فعالیت‌هایشان اختصاص به مسائل کشاورزی دارد که عبارت‌اند از مراکز تحقیقاتی و آموزش عالی شامل دانشکده‌ها و آموزشگاه‌های دولتی و غیر دولتی و سه بخش تحقیقاتی در زمینۀ بیولوژی گیاهی، منابع طبیعی و کشاورزی و دامپروری تحت پوشش مرکز تحقیقات مراکز کویری و بیابانی ایران، مؤسسۀ بررسی گیاهان دارویی وابسته به دانشگاه تهران، شرکت‌های مهندسان مشاور، و شرکت‌های کشاورزی. در ۱۳۷۹ش برای جلوگیری از برخی فعالیت‌های موازی، وزارت کشاورزی و وزارت جهاد سازندگی در یکدیگر ادغام شد و وزارت واحدی با نام «وزارت جهاد کشاورزی» به‌وجود آمد. مهم‌ترین وظایف وزارت جهاد کشاورزی از این قرار است: تنظیم و پیشنهاد سیاست و خط‌مشی کشاورزی و دامداری و حفظ، توسعه، اصلاح و بهره‌برداری از منابع طبیعی کشور و جلوگیری از انهدام آن‌ها، بهبود محیط زیست از طریق ممانعت از هرگونه اقدام مضر و نظارت بر حسن اجرای مقررات موضوعه؛ انجامِ تحقیقات علمی و بررسی‌های اقتصادی در رشته‌های مختلف کشاورزی و دامی و منابع طبیعی و انتشار سالانۀ نتیجۀ تحقیقات؛ تأمین خدمات فنی کشاورزی و دامداری مورد نیازِ شرکت‌های تعاونی زراعی و روستایی؛ تمرکز و ادارۀ امور مربوط به آموزش کشاورزی کشور و اعلام نظر دربارۀ نیازها و برنامۀ آموزش‌های عالی کشاورزی؛ حفظ و اصلاح خاک‌های کشور، فراهم‌آوردن موجبات بهره‌برداری از آن‌ها و حفاظت، اصلاح و توسعۀ دیگر منابع طبیعی؛ انجام وظایفِ ناشی از قانون سازمان دامپزشکی و بررسی و تأمین بهداشت دام کشور، ازجمله سِرُم‌ها و دیگر مواد بیولوژیکی مورد نیاز در بیماری‌های دامی؛ مبارزه با آفت‌ها و بیماری‌های گیاهی، قرنطینۀ گیاهی و نظارت بر تهیه، ورود و توزیع مواد حشره‌کش، سموم و آفت‌های نباتی؛ توسعۀ مکانیزه‌کردن کشاورزی و انجام کارهای بازرگانی برای تدارک و توزیع انواع ماشین‌ها و ادوات کشاورزی؛ تأسیس واحدهای بزرگ دولتی و مشارکت با بخش خصوصی برای بهره‌برداری توأم کشاورزی و دامدارای، و تشویق شرکت‌های خصوصیِ وابسته به کشاورزان؛ تأسیس و تشویق مجتمع‌های بزرگ صنعتی و بهره‌برداری از جنگل‌ها، مراتع و آبزیان؛ تعیین حداقل قیمتِ تمام‌شده و اعمال سیاست حمایت قیمت محصولات کشاورزی و دامی.